Хроникалық миелолейкозбен (ХМЛ) қалай өмір сүруге болады
✅ Кеңес 2. (Кеңес 1 төменде, ол базалық, бірақ екіншісі одан да маңыздырақ) Тирозинкиназа тежегішін (ТКТ) қабылдауға жауапты дұрыс және уақытылы бақылап отырыңыз. Жай ғана иматинибті немесе басқа ТКТ-ны үнемі қабылдау жеткіліксіз. Емнің мақсаты тек қана өзіңізді жақсы сезіну немесе жалпы қан талдауының қалыпқа келуі емес, молекулалық жауапқа қол жеткізу.
ХМЛ алғаш анықталғанда 100% патологиялық, химерлік BCR-ABL1 гені анықталады. Мысалы, иматиниб қабылдай бастағаннан кейін осы геннің мөлшері азаяды.
Маңыздысы – оның бір логарифмге (Lg) немесе 10 есе төмендеуі.
3 айда BCR-ABL1 1 Lg азаюы тиіс, яғни ≤10%
6 айда тағы 1 Lg азайып, ≤1%
12 айда тағы 1 Lg азайып, ≤0,1% болуы керек
Осылайша, алғашқы 1 жылда жалпы төмендеу кемінде 3 Lg болуы шарт (100%-дан ≤0,1%).
Бұл деңгей үлкен молекулалық жауап (MMR) деп аталады. Жауап бұдан да терең болуы мүмкін – MR4, MR4.5, MR5. Бірақ бастысы – 1 жыл ішінде кемінде MMR-ге жету, әрі қарай оны сақтап қалуды бақылау.
☝️ Молекулалық жауапты қаншалықты жиі тексеру керек?
Оптималдысы – әр 3 ай сайын (ELN 2020 ұсынымдары).
Әсіресе емнің алғашқы жылы бұл өте маңызды.
🤷♂️ Өкінішке қарай, шынайы өмірде барлық жерде IS (International Scale) бойынша нәтижелер беретін сертификатталған зертханалар жоқ. Сондықтан, егер мүмкіндіктер шектеулі болса, зерттеуді кемінде жылына 2 рет жүргізуді ұсынамыз 👍.
✅ Кеңес 1. Тирозинкиназа тежегішін (көбіне бастамада иматиниб) үнемі қабылдаңыз. Емді тоқтату тек гематологпен келісіп, айқын ауыр уыттылық болған жағдайда ғана мүмкін. Ұсақ жанама әсерлер емді тоқтатуға себеп болмайды.
✅ Кеңес 3. ХМЛ – жүктілікке қарсы көрсетілім емес 🤰. Бірақ жүктілікті алдын ала жоспарлау қажет, өйткені осы кезеңде тирозинкиназа тежегішін уақытша тоқтату керек. Ең дұрысы – жүктілікті жоспарлаудан бұрын тұрақты үлкен молекулалық жауапқа (MMR немесе тереңірек) жету. Дәрігерді жасырмай, ашық айту маңызды: гематолог әдетте түсіністікпен қарап, аурудың үдеуі қаупін азайтуға көмектеседі.
👨🦱 Ер адамдарға қатысты: тирозинкиназа тежегіштері ұрық сұйықтығына аз мөлшерде өтсе де, әкелікке кедергі болмайды, қауіп жоқ.
Хроникалық миелолейкоз (ХМЛ): Таблет қабылдауды тоқтатуға бола ма? Дазатинибтің жанама әсерлері