Айықпас анемия

Анемияны емдейміз, емдейміз – бірақ нәтиже жоқ. Таныс жағдай ма? 👩‍💻 Давайте түсінейік.

Ең жиі кездесетін анемия түрлері – дефициттік

Олар дамиды, егер ағзаға жеткіліксіз түссе немесе шығыны артса:

  • ✅ Темір
  • ✅ В12 дәрумені
  • ✅ Фолий қышқылы (В9 дәрумені)

Сондықтан анемия анықталғанда бірден темір, кейде В12 мен фолий қышқылын «әдетке айналғандай» тағайындайды. 🤬

Бірақ! Егер анемияның себебі темірдің, В12 немесе В9 дәруменінің тапшылығына байланысты болмаса, мұндай ем еш нәтиже бермейді. Бұл тапшылықты кез келген зертханада анықтауға болады — қан құрамындағы темірді, В12 және фолий қышқылын өлшеу жеткілікті.

‼️ Есте сақтаңыз: зерттеулерді ем басталғанға дейін жүргізу керек. Тіпті бір таблетка темір немесе бір укол В12 қабылдасаңыз да, көрсеткіштер қалыпқа келіп, нақты тапшылықтың себебін анықтау мүмкін болмай қалады.

Неге анемия кейде мүлде емделмейді?

🙈 Өкінішке қарай, кей жағдайларда анемия шынымен айықпас немесе өте қиын емделетін болады. Бұл әдетте қызыл сүйек кемігінде қан түзілу процесінің бұзылуымен байланысты. Ал сүйек кемігі – барлық қан жасушаларының (оның ішінде гемоглобині бар эритроциттердің) түзілу орны.

  • ✔️ Апластикалық анемия (жүре пайда болған немесе тұқым қуалайтын) – қан жасушаларын иммундық жүйенің өз жасушалары жояды
  • ✔️ Миелодиспластикалық синдром – жасушалар клональды, дұрыс жұмыс істемейді, иммундық жүйе оларды да жоюы мүмкін
  • ✔️ Лейкоздар және лимфомалар сүйек кемігін зақымдағанда
  • ✔️ Қатерлі ісік метастаздары сүйек кемігіне тарағанда
  • ✔️ Химиотерапия салдары немесе сүйек кемігіне уытты дәрілер қабылдағанда
  • ✔️ Тағы да басқа сирек себептер

Басқа себеп

✅ Кейде анемияның себебі – эритроциттердің күшейген бұзылуы (гемолиз).

Өте сирек, бірақ қызық себеп

🙊 IRIDA (Iron-refractory iron deficiency anemia) – темірге төзімді теміртапшылық анемия. Бұл — өте сирек кездесетін тұқым қуалайтын ауру, TMPRSS6 геніндегі мутацияға байланысты. Нәтижесінде ағза темірді дұрыс сіңіре алмайды.

Ішке қабылданған темір — әсерсіз

Тек көктамыр ішіне енгізілген темір аздап «бұрмаланған» жауап береді

‼️ Маңызды ескерту: темір препараттарының әсерсіздігі көбінесе:

дозаның тым аз болуынан,

емнің жеткілікті ұзақ жүргізілмеуінен

немесе пациенттің емнен толық бас тартуынан болады.

Бұл жағдайлар IRIDA-дан әлдеқайда жиі кездеседі.

👉 Яғни, анемия емге көнбегенде, алдымен қарапайым себептерді — дұрыс диагноз қойылған ба, тапшылық нақты расталған ба, емнің ұзақтығы мен дозасы жеткілікті ме — соны тексеру керек.

Тұқым қуалайтын тромбофилиялар және жүктілік Вебинар: «Қарапайым тілмен күрделі жайлар. Гематологиялық науқастарға вакцинация»